Aby sprawdzić, jak realizowana jest preorientacja zawodowa w wychowaniu przedszkolnym, poprosiłam nauczycieli o wskazanie zawodów, którymi najczęściej interesują się dziewczynki. Oto te, które wymienili |Tabela nr 5|:
Tabela nr 5. Ulubione zawody dziewczynek.
| Lp. | Zawód |
Ilość odpowiedzi |
| 1. | nauczycielka, wychowawczyni przedszkola |
12 |
| 2. | lekarka, pielęgniarka |
11 |
| 3. | pracownica biura, banku, poczty |
1 |
| 4. | policjantka (detektyw) |
1 |
| 5. | kosmetyczka, fryzjerka |
16 |
| 6. | Inne (jakie?) |
0 |
Źródło: opracowanie własne.
Powyższe pytanie było wielokrotnego wyboru, istniała więc możliwość zaznaczenia kilku właściwych odpowiedzi. Najczęściej wybierano takie zawody jak: kosmetyczka, fryzjerka (16 osób); nauczycielka, wychowawczyni przedszkola (12 osób); lekarka, pielęgniarka (11 osób). Sporadycznie zaznaczano zawody: pracownik biura, banku, poczty oraz policjantka/detektyw (2 x 1 osoba). Istniała możliwość dopisania zawodów, które nie pojawiły się wśród odpowiedzi, ale z tego wyboru nie skorzystał żaden z respondentów.
Zaznaczone przez kadrę pedagogiczną odpowiedzi pokrywały się z tym, w jaki sposób odpowiadały dzieci podczas przeprowadzonego wywiadu. Świadczy to o tym, że najmłodsi chętnie opowiadają swoim nauczycielom o zamiłowaniu do poszczególnych zawodów i pragną dowiedzieć się o ich specyfice jak najwięcej.
Pytając o najciekawsze zawody wymieniane przez dziewczynki, nie mogłam pominąć także zainteresowania zawodami, jakie wykazują chłopcy. Wyniki przedstawia |Tabela nr 6|
Tabela nr 6. Ulubione zawody chłopców.
| Lp. | Zawód |
Ilość odpowiedzi |
| 1. | policjant (ochroniarz, detektyw) |
15 |
| 2. | wojskowy (komandos) |
11 |
| 3. | Strażak |
13 |
| 4. | Inżynier |
0 |
| 5. | pracownik biura, poczty, banku |
1 |
| 6. | Inne – konstruktor, budowlaniec |
2 |
Źródło: opracowanie własne.
Zdaniem nauczycieli i wychowawców przedszkoli chłopcy najczęściej interesują się takimi zawodami jak: policjant, ochroniarz, detektyw (15 odp.); strażak (13 odp.); wojskowy, komandos (11 odp.); pracownik biura, poczty, banku (1 odp.). Istniała również możliwość dopisania odpowiedzi, która nie pojawiła się w ankiecie, uzupełniono ją o zawód konstruktora (1 odp.) i budowlańca (1 odp.).
Jak widać z powyższej analizy, chłopcy interesują się typowo męskimi zawodami. Należą do nich głównie takie, których przedstawiciele wyposażeni są mundury, broń lub specjalistyczny sprzęt. Wykonywanie tego rodzaju pracy wymaga przede wszystkim siły, sprawności, odwagi i męstwa – czego płci męskiej z pewnością nie brakuje. Również tym razem, obserwacje nauczycieli i wychowawców przedszkolnych pokryły się z wyborem najciekawszych zawodów przez chłopców. Badania potwierdzają tendencję podziału na zawody żeńskie i męskie.
Niebagatelne znaczenie dla organizacji i realizacji preorientacji zawodowej ma kwestia dotycząca form zajęć wykorzystywanych przez nauczycieli, aby zapoznać dzieci ze specyfiką różnych zawodów. Zgromadzone dane przedstawia |Wykres nr 32|:
Wykres nr 32. Formy zajęć wykorzystywane w przedszkolu do zapoznania dzieci z różnymi zawodami.
Źródło: opracowanie własne.
Grupa ankietowanych, stanowiąca 50% (10 osób) ogółu wykorzystuje zróżnicowane formy zajęć, do których zalicza: prace artystyczne, pogadanki czy chociażby wyjścia w teren (wycieczki poznawcze). Kolejna część nauczycieli – 30% (6 osób) zapoznaje dzieci z zawodami poprzez: zabawy tematyczne. Panie stanowiące 5% (1 osoba) grupy badawczej opowiadają o nich posługując się czytankami lub pogadankami. Tylko 5% (1 osoba) nauczycieli korzysta jedynie z prac plastycznych i artystycznych, następne 5% (1 osoba) z wycieczek w mieście. Pozostałe 5% (1 osoba) posługuje się zaledwie formą zwiedzania pomieszczeń służbowych w przedszkolu.
Uzyskane dane świadczą o tym, że nauczyciele wykorzystują różne formy zajęć, które przybliżają dziecku specyfikę świata pracy i świata zawodów. Część z nich jednak ogranicza się jedynie do jednej metody – co świadczy o stosunkowo małym organizowaniu preorientacji zawodowej. Należy pamiętać, że przyswojone doświadczenia i przeżycia należy systematycznie precyzować i wzbogacać o różnorodne treści i formy pracy.
